Frack You!

Vroeger gaf Shell tips. Nu leidt de multinational liever de aandacht af richting damesbladcontent.

Onze Koninklijke olieboer kon vroeger weinig verkeerd doen. Benzine van Shell deed de motor van de wederopbouw ronken. Ook de oliecrisis mocht de vooruitgangspret niet drukken. ‘Shell Helpt’ werd geboren, misschien wel de eerste multimediale campagne in Nederland. Dat in een tijd dat er nog maar één computergame was: Pong, een soort zwart/wit televisietennis. Je spaarde 25 praktische ‘Shell helpt’ boekjes op het tankstation. Er waren behulpzame advertenties in alle dagbladen. Shell hielp je met de keuze van een auto: tweedehands of nieuw, gas of benzine? Shell gaf tips over de kunst van het oliepeilen (dat moest vroeger elke week). Shell leerde je zelfs auto-ongelukken te voorkomen. Sympathiek.

Maar er kwamen vuiltjes aan de lucht. Vorig jaar werd bekend dat Exxon, Shell en BP al in 1979-1983 van onze CO2-ramp wisten. Sterker nog: hun eigen wetenschappers en techneuten kwamen als eerste met verontrustende klimaatmodellen. Met zo’n enorme kennisvoorsprong hadden ze ‘Shell helpt de wereld aan nieuwe energie’ kunnen claimen. Maar de erkenning werd al snel ontkenning: deze wetenschap was slecht voor de handel. De ‘Shell helpt’ campagne verdween achter de schermen: Shell helpt voortaan alleen aandeelhouders. Van klimaatontkenning tot boren in de Noordpool en jokkebrokken over fracking, dat grondwater giftig maakt en bakken vervuilend methaan de atmosfeer in jaagt.

Shell investeert een schamele 1% in duurzame energie, te weinig om te kunnen greenwashen. CEO Ben van Beurden is er goudeerlijk over. Hij zegt op 4 februari in Nieuwsuur: “Ik pomp alles op wat ik op kan pompen om de vraag te vervullen […] Dat is de missie waar ik door de aandeelhouders voor op de wereld ben gezet.” Schitterende uitspraak. De natuurlijke persoon Ben van Beurden is daarmee letterlijk de rechtspersoon Shell NV geworden. Precies zoals voorspeld door de Einstein van het Neoliberalisme, Professor Joel Bakan. Die maakt in zijn geniale documentaire ‘The Corporation’ op pijnlijke wijze duidelijk, waarom rechtspersonen zich gedragen als psychopaten.

Flink balen voor Shell-marketeers. Een milieumoordenaar als CEO verkoopt niet lekker. Zeventig miljard in fossiele energie investeren om CO2-doelstellingen te ondergraven, frack you! Om Shell weer menselijk te maken krijgen we nu #StationStories. Online videootjes met een Shellstation als achtergrond. Je hoort de licht bekakte stem (Ben van Beurden?) klanten interviewen: gescheiden vrouw gaat naar rommelmarkt. Minderjarige Letse schoonmaaksters giechelen. Vader showed kinderen van drie moeders + bonus adoptiekind. Het gaat niet over mobiliteit, de toekomst van energie of desnoods de koffie op het Shellstation. Het gaat echt helemaal nergens over, deze damesbladcontent. Nou, da’s niet waar: het gaat over de aandacht afleiden, zodat de merkwaarde op de balans niet teveel daalt. Shell helpt ons naar een andere wereld, helaas geen betere.

Column Volkskrant / 24 februari 2016 / Conceptman Scato van Opstall